Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, znane ze swojej bogatej kolekcji, mieści się w centrum Kołobrzegu, przy ulicy Armii Krajowej 13. Jest to instytucja z długą tradycją, która została założona 8 maja 1963 roku. Muzeum jest zarejestrowane w Państwowym Rejestrze Muzeów pod numerem 8, co podkreśla jego znaczenie w polskim systemie muzealnictwa.
Ponadto, siedziba dyrekcji oraz oddział Muzeum Miasta Kołobrzegu, zlokalizowane są w zabytkowym Pałacu Braunschweigów. Jednak w skład tej instytucji wchodzi również zespół obiektów, które rozszerzają ofertę muzealną. Główna wystawa, nosząca tytuł Dzieje Oręża Polskiego, znajduje się przy ulicy Emilii Gierczak 5, a jedną z atrakcji jest skansen morski w kołobrzeskim porcie.
Warto również wspomnieć o Muzeum Zimnej Wojny usytuowanym w Podborsku, które korzysta z byłego magazynu amunicji atomowej, oraz o oddziale Muzeum Lotnictwa i Techniki Wojskowej, usytuowanym w hangarze w Rogowie. Pierwotna koncepcja muzeum skupiała się na historii miejskiej Kołobrzegu, jednak od 1966 roku, profil placówki uległ zmianie, koncentrując się głównie na tematyce wojskowej.
Instytucja ta, łącząc historię lokalną z szerszym kontekstem narodowym, stanowi istotny element dziedzictwa kulturowego regionu i przyciąga licznych turystów zainteresowanych zarówno przeszłością Kołobrzegu, jak i ogólnym dorobkiem oręża polskiego.
Dzieje Oręża Polskiego
Z przyjemnością przedstawiamy wystawę „Dzieje oręża polskiego na Pomorzu Zachodnim”, która została uroczyście otwarta w wieży, która obecnie jest częścią Bazyliki Mariackiej w Kołobrzegu, dnia 8 maja 1966 roku. W tym historycznym miejscu zgromadzono różnorodne ekspozycje, podzielone na trzy poziomy.
Na pierwszym poziomie można było zobaczyć artefakty związane z wojnami szwedzkimi oraz napoleońskimi. Drugi poziom skupiał się na historii Pomorza Zachodniego, przedstawiając agresję hitlerowską na Polskę oraz bitwę o Wał Pomorski. Z kolei trzeci poziom był poświęcony bitwie o Kołobrzeg oraz operacji pomorskiej. Scenariusz wystawy opracowali Janusz Przewoźny, Tadeusz Gasztold, Zygmunt Grężlikowski oraz Franciszek Rożnowski.
Początkowo, blok wieżowy stanowił własność państwową, jednak sytuacja uległa zmianie w 1974 roku, gdy świątynię przekazano Kościołowi katolickiemu. Dwa lata później, w 1976 roku, wieża została przekazana Parafii Św. Marcina w Kołobrzegu. Od tego momentu, militaria znalazły swoje miejsce na wystawie plenerowej przy obecnej ulicy Emilii Gierczak, która została otwarta 12 października 1977 roku.
W następujących miesiącach trwające prace nad budową tymczasowej siedziby na wystawę główną zakończyły się jej otwarciem 17 marca 1980 roku. To ważne wydarzenie zrealizowano dzięki wizji ówczesnego dyrektora muzeum, Hieronima Kroczyńskiego.
W zbiorach muzeum znajduje się rozbudowana kolekcja mundurów żołnierzy polskich z okresu I i II wojny światowej, w tym mundur powstańca wielkopolskiego. Na wystawie głównej można podziwiać nie tylko umundurowanie, ale również wyposażenie oraz pamiątki związane z okresami powstań narodowych i czasem porozbiorowym.
Ekspozycje obejmują również artefakty z czasów Królestwa Polskiego oraz czasów kształtowania się państwa polskiego. Dodatkowym atutem tej bogatej kolekcji jest prezentacja pojazdów wojskowych, samolotów, broni pancernej oraz artylerii, które można podziwiać zarówno w sali techniki, jak i na wystawie plenerowej. Wśród eksponatów znajduje się m.in. jeżdżący czołg T34-85 oraz niemiecki Panzerkampfwagen IV.
Muzeum Miasta Kołobrzeg
W Kołobrzegu znajduje się drugi oddział muzeum, zlokalizowany w pałacu pochodzącym z wczesnego XIX wieku, znanym jako Pałac Braunschweigów, który został wzniesiony w charakterystycznym stylu empire.
W dniu 23 maja 1970 roku otwarto wystawę stałą, która poświęcona była bogatej historii Kołobrzegu. Miała ona miejsce w średniowiecznej kamienicy mieszczańskiej, usytuowanej przy ulicy Emilii Gierczak. W miarę rozwoju instytucji i przekazania pałacu Braunschweigów do zasobów muzeum, w czerwcu 1977 roku w jego piwnicach zainaugurowano wystawę zatytułowaną „Dzieje Kołobrzegu”. Jednakże musiała ona zostać zamknięta we wrześniu tego samego roku, z powodu złego stanu technicznego tych przestrzeni.
W roku 2000 rozpoczęto ponowny remont tego obiektu, z zamiarem otwarcia wystawy miejskiej, która miała zbiegać się z 1000-leciem utworzenia biskupstwa w Kołobrzegu. W wyniku skomplikowanych procesów konserwatorskich, wystawę udało się otworzyć dopiero 9 maja 2003 roku. Scenariusz wystawy opracowała Barbara Zabel, która wówczas pełniła funkcję dyrektora muzeum. Ekspozycja koncentrowała się głównie na dziejach miasta w okresie średniowiecza.
W ciągu kolejnych lat wystawa przeszła szereg znaczących zmian. Robert Dziemba, kierownik Pracowni Historii Kołobrzegu, był autorem nowego scenariusza, który zaktualizował i wzbogacił prezentowane treści. Muzeum Miasta Kołobrzeg oficjalnie otwarto 2 lipca 2017 roku, a w jego przestrzeni można znaleźć dokumentację historii oraz prahistorii Kołobrzegu i jego okolic, obejmującą okres do 1945 roku. Szczególna uwaga poświęcona jest wiekom średnim, czasom rządów Twierdzy Kołobrzeg oraz kulturze nadmorskiego kurortu.
Skansen Morski
„Trzeci z kolei oddział muzeum został oficjalnie otwarty 14 sierpnia 2013 roku, znajdując się w Porcie Rybackim w Kołobrzegu przy ulicy Bałtyckiej 31.
Stanowi on plenerową ekspozycję muzealiów morskich, w której zwiedzający mają możliwość zobaczenia dwóch okrętów wojennych: patrolowca „Fala” oraz kutra rakietowego „Władysławowo”. Dodatkowo, eksponowane są również pozostałości po niszczycielu ORP „Burza”, który jest pierwszym polskim okrętem muzealnym.
W tej unikalnej przestrzeni dostępne są także liczne eksponaty, które wzbogacają wiedzę o kulturze morskiej i działalności Marynarki Wojennej.
Idea stworzenia tej wystawy wyszła z inicjatywy ówczesnego dyrektora muzeum, Pawła Pawłowskiego.
Muzeum Zimnej Wojny w Podborsku
Muzeum Zimnej Wojny w Podborsku jest czwartym oddziałem Muzeum Oręża Polskiego, które powstało na obszarze przejętych przez powiat kołobrzeski dwóch magazynów amunicji atomowej oraz schronu typu „Granit” w gminie Tychowo, w miejscowości Dobrowo. Obiekty te zostały przekazane już w 2015 roku, a ich adaptacja do celów muzealnych trwała kilka miesięcy.
W magazynie nr 17 urządzono Muzeum Zimnej Wojny Podborsko 3001, którego autorem scenariusza wystawy jest Robert Dziemba. Muzeum zostało zmodernizowane w taki sposób, aby mogło być dostępne dla zwiedzających, a jego oficjalne otwarcie miało miejsce 10 września 2016 roku.
W zbiorach muzeum znajdują się oryginalne oraz w pełni sprawne urządzenia należące do radzieckiej produkcji. Te eksponaty ilustrują sposób przechowywania broni jądrowej na obszarze Polski Ludowej. To unikalny obiekt, którego nie sposób znaleźć w innym miejscu w kraju.
Muzeum Lotnictwa i Techniki Wojskowej
Ostatnio powstał nowy oddział muzeum, który znajduje się w historycznym hangarze w Rogowie. Ten obiekt został nabyty od gminy Trzebiatów przez powiat kołobrzeski w dniu 19 października 2018 roku.
Aktualnie w hangarze prowadzone są intensywne prace remontowe, aby dostosować go do potrzeb ekspozycyjnych muzeum.
Zbiory Metrologiczne
W Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu odbyła się pierwsza czasowa wystawa, zatytułowana „Miary i wagi ze zbiorów własnych”, która miała swoje otwarcie w kwietniu 1978 roku.
Natomiast wystawa stała została udostępniona dla zwiedzających 16 lipca 1985 roku, a jej lokalizacją był Pałac Braunschweigów.
W ramach tej wystawy prezentowana jest imponująca kolekcja miar i wag, zebrana z obszaru Pomorza Zachodniego oraz z całej Polski.
Przypisy
- RobertR. Dziemba, Historia Kołobrzegu po 1945 roku, Kołobrzeg: Kamera, 2019, s. 142, ISBN 978-83-62437-92-4.
- RobertR. Dziemba, Przedsięwzięcie 3000. Tajna historia radzieckich baz atomowych w Polsce, Kołobrzeg: Kamera, 2018, s. 68, ISBN 978-83-62437-80-1 [dostęp 29.10.2020 r.] .
- Będzie Muzeum Lotnictwa. Powiat kupił hangar w Rogowie [online], Informacje.kolobrzeg.pl, 19.10.2018 r. [dostęp 29.10.2020 r.] .
- a b RobertR. Dziemba, O Muzeum Miasta Kołobrzeg [online], Miastokolobrzeg.pl, 19.02.2017 r. [dostęp 29.10.2020 r.] .
- Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, Infoman s.c., s. 33, ISBN 978-83-64409-13-4.
- AnettaA. Bolechowska, Zbiory metrologiczne. Wystawa stała Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, Kołobrzeg: Kamera, 2013, s. 5, ISBN 978-83-63027-05-6.
- Uroczyste otwarcie Skansenu Morskiego [online], 14.08.2013 r. [dostęp 29.10.2020 r.] .
- 50 lat Muzeum Oręża Polskiego w służbie historii i kultury, Kołobrzeg: Kamera, 2013, s. 151, ISBN 978-83-63027-03-02.
- 50 lat Muzeum Oręża Polskiego w służbie historii i kultury, Kołobrzeg: Kamera, 2013, s. 19, ISBN 978-83-63027-03-02 [dostęp 29.10.2020 r.] .
- JózefJ. Słomski, Z Podgórza nad Bałtyk, Kołobrzeg: Kamera, 2012, s. 27, ISBN 978-83-62437-37-5.
- BarbaraB. Zabel, Dzieje Kołobrzegu, Kołobrzeg: Le Petit Café, 2003, ISBN 83-900271-4-4.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Placówka Straży Granicznej w Kołobrzegu | Ekopark Wschodni | Kamienica Schliffenów w Kołobrzegu | Muzeum Kołobrzeskie „Patria Colbergiensis” | Park im. Stefana Żeromskiego w Kołobrzegu | Ratusz w Kołobrzegu | Stadion im. Sebastiana Karpiniuka w Kołobrzegu | Kamienica przy pl. Ratuszowym 1 w Kołobrzegu | Pałac Brunszwickich w Kołobrzegu | Molo w Kołobrzegu | Kotwica Kołobrzeg (piłka nożna) | Dzielnica Uzdrowiskowa w Kołobrzegu | Stare Miasto w Kołobrzegu | Kanał Drzewny (odnoga Parsęty) | RSN Kołobrzeg | Latarnia Morska KołobrzegOceń: Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu