Jan Pogány to wszechstronny artysta, którego talenty obejmują kilka dziedzin sztuki. Urodził się 23 czerwca 1960 roku w Kołobrzegu, a jego życie zawodowe układało się w połączenie muzyki, malarstwa i dyrygentury.
Warto zaznaczyć, że poza swoją aktywnością w Polsce, w latach 1986–1995 mieszkał w Monachium, co miało wpływ na jego twórczość i rozwój artystyczny.
Życiorys
Jan Pogány swoją przygodę z muzyką rozpoczął w klasie fortepianu, gdzie uczęszczał pod okiem Jadwigi Banowicz-Kity w Państwowym Ognisku Muzycznym w Brzegu. Następnie, w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia w Brzegu, zdecydował się na naukę gry na wiolonczeli w klasie Zofii Nowak. W latach 1986–1992 kształcił się w zakresie gry na wiolonczeli oraz dyrygentury w Wyższej Szkole Muzycznej w Monachium. Po tych studiach, w latach 1992–1994, kontynuował naukę, czerpiąc wiedzę z doświadczeń słynnego dyrygenta Sergiu Celibidache oraz wybitnego wiolonczelisty Harveya Shapiro, który był profesorem w Juilliard School w Nowym Jorku.
Warto zaznaczyć, że przed wyjazdem do Niemiec, w latach 1982–1986, Jan Pogány uczęszczał do Akademii Muzycznej we Wrocławiu, gdzie miał zaszczyt uczyć się pod okiem wybitnych dyrygentów, takich jak Stanisław Krukowski i Marek Tracz, a także znakomitej wiolonczelistki Grażyny Ciołek. Jego pierwsze kroki na zawodowej scenie muzycznej stawiał jako wiolonczelista w Teatrze Kalambur we Wrocławiu, gdzie od 1979 do 1981 brał udział w spektaklu pt. „Król malowany” Urszuli Kozioł, w reżyserii Bogusława Litwińca.
Od roku 1983 do 1985 z kolei, Jan Pogány pełnił rolę etatowego wiolonczelisty w Operze Wrocławskiej. Po zakończeniu studiów w Monachium w latach 1995–2000, zdobył tytuł koncertmistrza w grupie wiolonczel w orkiestrze Symphonia Nova w Monachium, pod dyrekcją Isabel Mayagoitia, a jednocześnie rozwijał swoją karierę jako solista. W 1987 roku wystąpił jako wiolonczelista w Filharmonii Monachijskiej na koncercie dla księcia Karola. W latach 1992–2000 miał przyjemność koncertować w duecie z pianistką Urszulą Mitręgą.
Między rokiem 2000 a 2009 pełnił obowiązki Generalnego Dyrektora Muzycznego w Teatrze Muzycznym w Augsburgu. Po zakończeniu edukacji muzycznej, kontynuował swoją przygodę z sztuką w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, gdzie uczył się malarstwa pod przewodnictwem prof. Gerharda Merza. Jego twórczość malarska, mająca bliskie związki z jego muzycznym darem, koncentruje się na delikatnych zestawieniach barw z nutą melancholii. Obrazy Jana Pogánya były wystawiane zarówno na wystawach zbiorowych, jak i indywidualnych w Niemczech, Austrii oraz Polsce.
W 1998 roku założył Orkiestrę Kameralną Camerata – Wrocław. Od 2001 roku pełni rolę właściciela Agencji Koncertowej „Presto”. W 2012 roku z powodzeniem przeszedł do drugiego etapu konkursu na stanowisko dyrektora Filharmonii Narodowej w Warszawie, gdzie przewodniczącym komisji był Krzysztof Penderecki.
Jan Pogány miał zaszczyt dyrygować podczas koncertów, które odbyły się w katedrze Notre Dame w Paryżu oraz w papieskiej bazylice św. Pawła za Murami w Rzymie. Jego talent muzyczny zaistniał również w duńskim Koncerthuset oraz w słynnej Herkulessaal w Monachium. Jan dokonał licznych nagrań dla monachijskiego Bayerischer Rundfunk, Sat.1 oraz Polskiego Radia w Szczecinie i Koszalinie. W 2007 roku Rozgłośnia Telewizji w Madrycie zarejestrowała jego występ, w którym grał muzykę Fryderyka Chopina podczas koncertu w klasztorze kartuzów w Valldemossie na Majorce, miejscu pobytu kompozytora podczas zimy 1838/39 roku.
Od 2012 roku Jan Pogány nawiązał stałą współpracę jako dyrygent z Królewskim Teatrem Operowym w Maskacie, w stolicy Omanu. Od 2014 roku pełni rolę dyrektora generalnego Międzynarodowego Festiwalu im. Johannesa Brahmsa we Wrocławiu, a od 2010 roku jest organizatorem oraz dyrygentem tradycyjnej, corocznej Międzynarodowej Gali Sylwestrowej, która odbywa się w Auli Leopoldyńskiej we Wrocławiu.
Nagrody
Jan Pogány zdobył uznanie w międzynarodowym świecie muzyki, czego dowodem są jego liczne nagrody i wyróżnienia. Poniżej znajdują się najważniejsze osiągnięcia kompozytorskie artysty:
- w 2008 roku otrzymał II nagrodę na VI Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Torreviehi (Hiszpania) za swoją kompozycję na orkiestrę symfoniczną,
- w 2009 roku zdobył brązowy medal na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Luxemburgu za utwór pt. Fantazja na skrzypce i orkiestrę.
Kompozycje
Jan Pogány to kompozytor, który w swoim dorobku artystycznym ma wiele znaczących dzieł. Oto przegląd niektórych z jego kompozycji:
- W 2002 roku stworzył muzykę do niemieckiego serialu kryminalnego „Mit Herz und Handschellen”.
- W 2005 roku na zamówienie Prezydenta Miasta Kołobrzeg napisał „Kantatę Kołobrzeska” z okazji 750-lecia miasta. Utwór ten wykonany jest na dwa soprany, tenor, baryton, chór oraz orkiestrę.
- W 2006 roku powstała jego Fantazja d-moll na wiolonczelę i orkiestrę.
- W 2007 roku skomponował kantatę „Głos przeznaczenia”, która przeznaczona jest na tenor, skrzypce oraz orkiestrę.
- W 2008 roku stworzył operę w trzech aktach zatytułowaną „Akrobata”, będąc także autorem libretta.
- W tym samym roku napisał „Introdukcję i walc przeznaczenia” na orkiestrę.
- Również w 2009 roku napisał Requiem a-moll, poświęcone zmarłej w 1996 roku śpiewaczce operowej Antoninie Kaweckiej.
- W 2009 roku powstał również musical „Rejs”.
- W 2011 roku miało miejsce prawykonanie „Requiem Smoleńsk in memoriam” w Sali Koncertowej Polskiego Radia we Wrocławiu, datowane na 8 kwietnia 2011 roku.
- Ten sam rok przyniósł również Rhapsody of Japan, utwór na głos tenorowy, chór i orkiestrę, który miał swoje prawykonanie 24 września 2011 roku w Auli Leopoldina we Wrocławiu.
- W 2014 roku kompozytor stworzył Oman’s Serenade na skrzypce solo i orkiestrę, która miała swoje światowe prawykonanie 23 maja 2014 w Auli Leopoldina we Wrocławiu.
- Natomiast w 2018 roku rozpoczął pracę nad koncertem na rożek angielski i orkiestrę, który został dedykowany Monice Pietruszewskiej, pierwszej wykonawczyni partii solowej. Prawykonanie miało miejsce w Auli Oratorium Marianum we Wrocławiu.
Przypisy
- X Międzynarodowa Gala Sylwestrowa pod dyrekcją Jana Pogany - Radio Wrocław [online], radiowroclaw.pl [dostęp 23.04.2024 r.]
- 1987: Besuch des britischen Prinzenpaares – Home [online], unibw.de [dostęp 01.03.2021 r.]
- Dyrektor Generalny Brahms Festiwalu. [dostęp 07.03.2020 r.]
- Program VIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyka w Katedrze, program koncertu 17.07.2008 r.
- Nauka w Wyższej Szkole Muzycznej w Monachium
- Nauka pod kierunkiem Sergiu Celibidache i Harvey Shapiro
- Nauka pod kierunkiem prof. Stanisława Krukowskiego, Marka Tracza i Grażyny Ciołek
- Praca w Teatrze Kalambur
- Praca w Orkiestrze Symphonia Nova w Monachium
- Zatrudnienie w Teatrze Muzycznym w Augsburgu
- Indywidualna wystawa malarstwa
- Kandydaci na stanowisko dyrektora Filharmonii Narodowej w Warszawie
- Koncerty w Paryżu i Rzymie
- Radio Wrocław Międzynarodowa Gala Sylwestrowa w Auli Leopoldina
- Strona IV - Prapremiera Requiem w kołobrzeskiej bazylice
- Światowe prawykonanie "Oman's Serenade"
- Prawykonanie Koncertu na rożek angielski i orkiestrę
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Marek Drewnowski | Lesław Matecki | Christoph Bernhard | Agnieszka Rylik | Michał Łangowski | Katarzyna Szaulińska | Paul Lütkemann | Hanna Ścisłowska | Artur Steranko | Maja Hyży | Natalia KrakowiakOceń: Jan Pogány