Pierwszy w Polsce akt zaślubin miał miejsce miał miejsce 10 i 11 lutego 1920 w Pucku. Następne w marcu 1945 w Mrzeżynie i w Kołobrzegu.
Kołobrzeski pomnik jest do dzisiaj atrakcją turystyczną, zlokalizowany w Parku im. Stefana Żeromskiego (zdrojowym), przy bulwarze Jana Szymańskiego ? nadmorskim deptaku, który prowadzi od latarni morskiej do mola spacerowego. Autorem projektu jest architekt Wiktor Tołkin, który specjalizował się w monumentach upamiętniających martyrologię narodu Polskiego. Autorstwa Tołkina są m.in. pomniki ofiar nazizmu na Majdanku, w Stutthofie, czy na warszawskim Pawiaku.
Odsłonięcie kołobrzeskiego pomnika odbyło się 3 listopada 1963.
Główny element pomnika tworzy stylizowana flaga, trzymana przez grupę figuralną. Mozaiki na ścianach i masywne płaskorzeźby żołnierzy są symbolem tysiąclecia tradycji oręża polskiego na Pomorzu ? nawiązują do prehistorycznych malowideł naskalnych. Na płytkach kamiennych, które leżą u podnóża pomnika, upamiętniono wszystkie jednostki zdobywające miasto w 1945. Prześwit pod pomnikiem symbolizuje okno na świat, czyli port morski.
Z pomnikiem związana jest pewna legenda… Mówi, że przejście z jednej strony pomnika na drugą przez okno (na bezdechu), przynosi spełnienie się wcześniej pomyślanego życzenia.
